In de Vlaamse voorronde voor het Groot Dictee zat een zin die begon met: Meld u
in een van de bureaus ....
Veel mensen hadden daar problemen mee: moest meldt u niet met een -t
geschreven worden? In deze aflevering van Taalkneepjes gaan we in op de regel voor de
schrijfwijze van de gebiedende wijs.
Waarom krijgt de gebiedende wijs met wederkerend voornaamwoord, zoals meld u,
geen -t? Dit zijn de regels die wij gebruiken bij onze schrijfvaardigheidstrainingen
Nederlands.
1. Gebruik (behalve in een paar oude uitdrukkingen) nooit een -t in de gebiedende wijs,
ook niet als u zich tot meer personen tegelijk richt ('kom hier', 'word lid').
2. Schrijf wel een -t als op de gebiedende wijs het onderwerp 'u' volgt: 'komt u hier',
'meldt u zich', 'meldt u', 'loopt u eens door'.
De probleemgevallen zitten natuurlijk meestal in categorie 2: het is soms moeilijk te
bepalen of 'u' een onderwerp is of een wederkerend voornaamwoord. Om dat onderscheid te
verduidelijken zijn er verschillende ezelsbruggetjes:
2a. als 'u' onderwerp is, kan het vooraan in de zin staan ('meldt u zich' => 'u meldt
zich...'). U schrijft dus een -t.
2b. als 'u' wederkerend voornaamwoord is, kun je het vervangen door 'uzelf'. U schrijft
dan geen -t.
Als we regel 2a toepassen op 'meld u in een van de bureaus', blijkt dat de volgorde niet
veranderd kan worden (*u meld in
...). Dus: geen -t. Als we regel 2b erop loslaten, zien we dat u inderdaad vervangen
kan worden door 'uzelf'. Ook deze truc toont dus aan dat er geen -t in 'meld u(zelf)'
hoort.
Samenvattend: de gebiedende wijs krijgt vrijwel nooit een -t; in twijfelgevallen met 'u'
controleer je (met ezelsbrug 2a of 2b) of 'u' onderwerp is, en alleen als dat zo is
schrijf je een -t.
bron: www.vandale.nl
2)
Ik gebruik zelf altijd het werkwoord lopen in de plaats van het werkwoord wat gebruikt
moet worden.
Bv. Loopt u zich even bij de administratie?
Meldt u zich even bij de administratie?
of
Loop je dat ook niet?
Vind je dat ook niet?
Zo weet je altijd of er een t achter moet.
Met dank aan Sylvia